Blog

Boer worden is 1, boer blijven is 2.

Van nature ben ik niet bepaald iemand die snel klaagt of alles negatief benaderd. Het glas is eerder halfvol dan halfleeg. Ik heb immers ook het mooiste beroep van de wereld: boer. Boer wordt je niet zomaar, zeker in deze tijd niet meer. Maar boer blijven is ook een hele kunst. En dat wringt bij mij.

Eventjes wat cijfers. Meer dan de helft van de Nederlandse boeren is 55 jaar of ouder. Ongeveer 60% daarvan heeft geen bedrijfsopvolger. Hierdoor zullen er in de toekomst nog eens 15.000 boerderijen verdwijnen. Deze stoppers worden opgeslokt door grotere bedrijven. Voor niet-boeren is het ondoenlijk een boerderij te beginnen. Er is geen één bank die miljoenen investeert in een startende persoon als hetzelfde bedrijf ook door grotere spelers op de markt overgenomen kan worden. Dit werpt natuurlijk schaalvergroting alsmaar in de hand, de mondjes moeten nou eenmaal toch gevoed worden.

In tegenstelling hierop ben ik uiterst gelukkig. Als boerenzoon geboren en opgegroeid op een vitaal vleesveebedrijf. Mede door verbreding heeft onze boerderij toekomstperspectief. Om te komen waar we nu met onze boerderij staan, hebben we vaak keuzes moeten maken. Gestopt met melkvee, verder gegaan met vleesvee. In de jaren een zorgtak, een boerderijcamping, vergaderruimte en een vleeswinkeltje opgestart op de boerderij. Daarnaast organiseren wij allerlei excursies, workshops, familiefeesten, bedrijfsuitjes, vrijgezellenfeesten etc. We bedrijven daarmee een multifunctioneel landbouwbedrijf. Maar onze 120 vleeskoeien blijft onze hoofdtak.

Alleen wordt het steeds moeilijker deze hoofdtak voort te zetten. Met allerlei nieuwe regeltjes voel ik me haast crimineel dat ik koeien houd. Fosfaatrechten, natuurbeschermings-wet en de verordening natuurbescherming Noord-Brabant. Deze drie vormen in mijn ogen een grote bedreiging voor de zoogkoeienhouderij in Nederland.

Waarom? Dat is heel simpel. Ze gaan allemaal geld kosten, heel veel geld zelfs. Geld dat er in de zoogkoeienhouderij niet verdiend wordt. Als er fosfaatrechten gaan komen in de zoogkoeienhouderij gaan veel hobbyboeren hun dieren van de hand doen, de fosfaatrechten worden verkocht aan melkvee bedrijven. Deze bedrijven moeten groeien. Gevolg: minder zoogkoeien, minder dieren in de wei. Onlangs heb ik controle gehad voor de Natuurbeschermingswet. Hierbij wordt gekeken hoeveel onze runderen de natuur belasten. Gebieden die soms wel 150 kilometer van onze boerderij vandaan liggen! Net alsof de auto's en industrie geen belasting op deze gebieden hebben... Conclusie voor mij: weer veel geld betalen voor een vergunning. Onze koeien worden er niet beter van en de natuur al helemaal niet. Weer een reden om een bedrijf niet voor te zetten. En dan woon ik ook nog in Brabant. Hierdoor ben ik verplicht mijn stallen in de toekomst aan te laten passen zodat er minder gassen vrijkomen die geproduceerd worden door mijn koeien. Schatting van de kosten: € 100.000, per stal.

Ga dan nog maar boeren. Onbegrijpelijk wat hier allemaal gebeurd. Als klein boerderijtje zijn wij iedere dag op zoek naar een goede balans voor mens, dier en natuur. Met gesloten kringlopen voedsel produceren dat iets toevoegt aan voedselzekerheid en gezondheid. Transparant, eerlijk en diervriendelijk, daar staan wij voor. Maar door 3 schoften van maatregelen wordt het wel heel moeilijk om boer te blijven.

Zoals gezegd wil ik niet te pessimistisch zijn. Ik vrees alleen dat er weinig zoogkoeienhouderij in Nederland over blijft. Dolblij ben ik met de verbreding die wij hebben op onze boerderij. Stiekem hoop ik nog altijd dat wij vrijgesteld worden van fosfaatrechten en dat de invulling van de verordening voor ons mee gaat vallen. Anders telt Brabant over 10 jaar veel minder vleesvee. Maar hoe dan ook, het is een kunst om boer te zijn en te blijven. Nu, en in de toekomst.